Thường thường các sản phẩm đều bắt đầu từ thành phần chiếm phần trăm cao nhất (và cũng là thành phần chủ đạo), giảm dần cho đến thành phần chiếm ít nhất sẽ được nêu tên cuối cùng (thường là chất bảo quản). Các bạn hãy ghi nhớ 5-7 thành phần đầu là quan trọng nhất, chiếm tỉ lệ nhiều nhất bảng thành phần.
FDA không bắt các hãng phải ghi rõ % thành phần trong sản phẩm, nhưng các thành phần phải để theo thứ tự từ nhiều nhất đến ít nhất. Vì vậy, cách biết rõ nhất là dựa vào cách sắp xếp thành phần.
Thành phần đầu tiên luôn là thành phần chiếm tỉ lệ nhiều nhất, chiếm từ 70%-90% dung tích sản phẩm. Còn lại 10%-30% sẽ chia cho các chất còn lại với các nhiệm vụ khác nhau như: hút ẩm, làm mềm, làm trắng, chống lão hóa, chất nhũ hóa, hương liệu, chất bảo quản… Những thành phần nào đi sau chữ fragrance hoặc thành phần bảo quản đều xem như bằng con số không vì nó chả có tác dụng gì ngoài làm đẹp thêm cho ingredient list.
Đa số các công ty mỹ phẩm đều biết cách "make up" cho danh sách ingredients của mình bằng cách tách các thành phần chính ra thành các thành phần nhỏ, xếp riêng lẽ với nhau để công ty đối thủ không nhận ra được cách mix (pha trộn) và phân nhóm thế nào.
Ngoài ra cách tách thành phần này còn làm ra một ingredients list (danh sách các nguyên liệu thành phần) thêm đẹp đẽ với đủ các loại tên nghe rất kêu: x-extract, y- extract, z-extract v.v... nhằm làm tăng giá trị sản phẩm.
Mỹ phẩm nào là tốt? Phân biệt mỹ phẩm bình dân và cao cấp như thế nào?
Vì vậy khi đọc một sản phẩm chăm sóc da, các bạn đừng để ý đến các tên gọi mỹ miều đó làm gì. Chỉ cần chú ý thành phần đầu tiên, nó quyết định giá trị sản phẩm ở đây vì nó chiếm tỉ lệ nhiều nhất. Nếu có chữ AQUA (đa số mỹ phẩm hiện nay trên thị trường đều bắt đầu bằng chữ này) thì các bạn biết 70-90% nguyên liệu chính là nước. Tức là, nếu 1 lọ kem dưỡng da nặng 100gr thì 70-90gr là nước (nước tinh khiết, 10 -30% còn lại chia đều ra cho các thành phần khác như các active ingredients chiếm khoảng 10% - 15%, hương liệu, chất nhũ hoá, chất bảo quản, các thành phần phụ làm tăng giá trị sản phẩm đóng góp 5% còn lại.
Thường công thức đọc thành phần sẽ đi theo thứ tự từ nhiều nhất đến ít nhất như thế này:
+ Thành phần chính chủ đạo chiếm tỉ lệ cao nhất - Active ingredients - Chất nhũ hoá - Hương liệu (fragrances) - Chất bảo quản (preservatives)
Thành phần chính chủ đạo chiếm tỉ lệ cao nhất- thành phần nền (base).
Thường gặp nhất là nền nước (water-based) hoặc nền dầu (oil-based). Bên cạnh đó còn có những sản phẩm là nền cồn (alcohol-based) hoặc nền silicon (silicon-based). Tuy 2 loại nền sau khá hiếm, nhưng không phải là không có.
-Water-based: thông dụng nhất chính là Aqua. Hấp dẫn hơn thì các hãng sẽ cho thành phần là các loại hydrosol (nước chưng cất từ các loại thảo mộc) hoặc gần đây là dung dịch nhớt ốc sên, nước từ các loại men…
-Oil-based: thành phần sẽ là các loại dầu, bao gồm: dầu khoáng (mineral oil), dầu thực vật (plant oil), petrolatum, mỡ cừu (lanolin). Thông thường các sản phẩm oil-based khá nặng đô và phù hợp với xứ lạnh, khô hơn là nhiệt đới. Kem chống nẻ, sáp dưỡng môi thông thường chính là từ oil-based mà ra.
-Alcohol-based: Đa phần các sản phẩm nền cồn là những sản phẩm đặc trị mụn chứ không dùng để dưỡng da. Nếu bạn thấy toner nào mà có thành phần đầu tiên là Alcohol, Alcohol Denat, Ethanol… thì đừng mua nhé. Sản phẩm nền cồn hoàn toàn không phải là sự lựa chọn ưu tiên cho làn da đâu.
-Silicone-based: các sản phẩm silicone-based thường là những sản phẩm trang điểm hoặc sản phẩm chăm sóc tóc. Silicon-based không thích hợp để làm kem dưỡng hằng ngày vì khả năng gây bí tắc lỗ chân lông là rất cao. Nếu đọc thấy thành phần đầu tiên là cyclopentasiloxane hoặc cyclohexasiloxane, ngoài ra còn có dimethicone và phenyl trimethicone thì bạn hãy cân nhắc thật kỹ trước khi sử dụng.
Thành phần tiếp theo là chất hút ẩm, giữ ẩm hoặc làm mềm da
Thành phần tiếp theo thông thường sẽ là chất hút ẩm, giữ ẩm hoặc chất làm mềm da.
Thông thường 3 vị trí này sẽ hoán đổi thứ tự cho nhau hoặc cũng có lúc chỉ có 2 trong 3 chất này có mặt trên bảng thành phần.
- Hút ẩm (Humectants): là các chất có khả năng hút ẩm từ môi trường trên da để bổ sung ẩm cho da, nói chung là cung cấp thêm nước từ môi trường ngoài cho da bạn, phù hợp với da thiếu nước (dehydrated skin): glycerin, urea, Sodium Hyaluronate, hyaluronic acid, honey. Lưu ý: hyaluronic acid (HA) cũng là chất hút ẩm cực tốt. Tuy nhiên vì chỉ cần một lượng nhỏ HA (tối đa 1%) trong sản phẩm là cũng đã đủ hút ẩm nên thường các bạn sẽ thấy HA hay nằm ở giữa hoặc gần cuối bảng thành phần, hơn là đứng gần đầu.
- Giữ ẩm (Occlusives): Thành phần ngăn không cho nước bốc hơi khỏi da, nói chung là giữ ẩm cho da bạn, thích hợp với những bạn da khô hoặc thiếu nước. Nhóm này bao gồm: petrolatum, dimethicone, các loại oil, các loại sáp… Do khả năng tạo màng khóa ẩm nên đôi khi các chất này có thể gây bí tắc lỗ chân lông.
- Làm mềm (Emollients): thành phần làm mềm và min mặt da, giữ ẩm phần nào cho da, phù hợp với da dầu. Thường gặp nhất chính là Caprylic/Capric Triglyceride, các loại cồn béo (Cetearyl alcohol, Stearyl Alcohol..) hoặc acid béo (Oleic Acid, Lauric Acids..). Ngoài ra các loại oil cũng được sử dụng. Cao cấp hơn thì có Ceramides, Squalene…
Hyalunoric Acid là chất hút ẩm nổi tiếng và được ưa chuộng trong các hãng mỹ phẩm.
Các thành phần còn lại
Tiếp theo có thể sẽ bao gồm chất nhũ hóa, các chiết xuất đẹp đẽ hiếm có khó tìm, hương liệu và chất bảo quản. Nếu bạn bắt gặp những thành phần có đuôi “extract” (ví dụ như licorice extract, bamboo extract…), thì đây chính là những chiết xuất có lợi cho da.
Nếu bạn thấy những chiết xuất đứng sau hương liệu, phẩm màu, chất bảo quản (phenolxyethanol, paraben…) thì thường chiết xuất chỉ để làm đẹp bảng thành phần chứ gần như không có tác dụng cho da.
Màu sắc và hương liệu thường được liệt kê cuối cùng, bất kể nồng độ (tuy nhiên nồng độ của những thành phần này thông thường đã khá là thấp rồi)
Tóm gọn lại, bạn hãy ghi nhớ những điều sau khi đọc bảng thành phần:
- Thành phần luôn theo thứ tự từ nhiều nhất đến thấp nhất.
- 5 - 6 thành phần đầu có nồng độ đáng kể nhất: chất nền, cấp nước, giữ ẩm, thành phần đắt giá.
- Nên chú ý những thành phần sáng giá: Niacinamide, Hyaluronic acid, Ceramides, các thành phần có đuôi “extract”… Càng nằm gần đầu list thì các sản phẩm đó càng nên được chú ý.
- Các chất bảo quản như Phenolxyethanol, Parabens… và hương liệu, phẩm màu nên nằm cuối list.
- Ghi nhớ các chất khiến da bạn bị dị ứng và tránh mua lại các sản phẩm chứa các chất ấy.
Mỹ phẩm cao cấp khác mỹ phẩm bình dân như thế nào?
Trừ thành phần chính chủ đạo chiếm tỉ lệ cao nhất- thành phần nền (base) chiếm 70-90%, thành phần mang tính quyết định còn lại được khoảng 10 - 15% (5% chia cho hương liệu và chất bảo quản, xem như không tính). 10- 15% này thường được gọi là các active ingredients - là thành phần quyết định lọ kem này mang công dụng thế nào (trắng da, chống lão hoá, chống nhăn v.v... ) Đến lúc này thì các hãng mỹ phẩm bắt đầu phân cấp.
Cách nhận biết mỹ phẩm cao cấp và bình dân ra sao?
Mỹ phẩm cao cấp: 10-15% này sẽ bao gồm các thành phần active đắt tiền (còn thiên nhiên hay là hóa học không bàn tới) như các chiết xuất (extracts), collagen, hyaluronic acid v.v...
Mỹ phẩm bình dân hơn: 10- 15% này sẽ bao gồm các thành phần active rẻ tiền (đa số đều là thành phần hoá học)...
Đọc đến đây các bạn khoan vội thất vọng. Một sản phẩm chăm sóc da dù 90% là nước vẫn có thể có tác dụng tốt nếu 10% còn lại là những thành phần active ingredients tốt. Nếu 10% đó các bạn đọc được là những chiếc xuất (extracts), những mineral vitamin, những thành phần mang tính antioxidant, dưỡng da tốt thì sản phẩm đó vẫn tốt cho da. Bạn chỉ nên dẹp nó qua một bên khi theo sau chữ aqua (nước) là hàng loạt những thành phần hoá học có hại cho da.
Cách nhận biết mỹ phẩm thực sự tốt
Mỹ phẩm tốt thực sự khi đọc vào thành phần chủ đạo sẽ là hydrosol (nước cất), aloe vera juice, aloe vera extract, glycerine extract, herbal extract...
Đa số các thành phần mỹ phẩm đều dùng tên theo quy tắc tên quốc tế (INC). Để biết tên quốc tế của các thành phần thì không cách nào khác là phải học thuộc. VD: cera alba tức là beewax (sáp ong), tocopherols là vitamin E.
- Đừng đặt niềm tin quá vào những sản phẩm có dòng chữ hypoallergenic, fragrance free, and non-comedogenic, allergy- test, dermatologist test... FDA không bắt công ty mỹ phẩm nào phải chịu trách nhiệm về những chữ này, công ty nào dùng cũng được cả. Mọi sản phẩm cho dù lành tính nhất vẫn có thể gây nên dị ứng cho một số người (có người dị ứng mật ong, có người dị ứng lô hội v.v...). Vì vậy mọi người tốt nhất là biết bản thân mình dị ứng với thành phần thiên nhiên gì để tránh.
- Sản phẩm có dòng chữ "natural" không có nghĩa là không có chất hoá chất (ví dụ như chất bảo quản). Khi 95% thành phần của sản phẩm là organic thì sản phẩm được công nhận là organic, còn trên 70% được công nhận là made with organic ingredients (30% còn lại có thể không cần là organic).