Nghệ sĩ “ăn chặn” tiền từ thiện/ Nghệ sĩ kêu gọi được kha khá tiền quyên góp từ người hâm mộ, nhưng mãi chưa thấy thông báo đã triển khai hoạt động thiện nguyện ra sao/ Nghệ sĩ “để quên” số tiền quyên góp trong tài khoản mà chưa chuyển đến đồng bào miền Trung bị ảnh hưởng vì bão lũ,… Thực tế, những đồn đoán này âm ỉ trong dư luận đã lâu, chợt bùng lên dữ dội những ngày gần đây khiến từ khóa “nghệ sĩ làm thiện nguyện” nóng rần rật trên các phương tiện truyền thông và mạng xã hội.
Ca sĩ Hà Anh Tuấn
Lâu nay, nghệ sĩ làm từ thiện rất nhiều, cũng xuất phát từ cái tâm của họ, bên cạnh đó là trách nhiệm đối với xã hội, cộng đồng với tư cách là người của công chúng.
Với Thái Thùy Linh, thiện nguyện dường như là một thói quen gắn bó với cô từ rất lâu. Năm 2011, cô cùng nhóm tình nguyện viên từng gom hơn trăm tấn quần áo và đồ dùng của trẻ em với hơn 20 chuyến hành trình vất vả lên vùng cao. “Chúng tôi chỉ là những người làm công việc tình nguyện, gia cảnh hầu hết đều không khá giả gì, do đó chỉ cho đi công sức, thực hiện việc kêu gọi quyên góp và bản thân cũng đóng góp chút ít để giúp đỡ cho người nghèo”, Thái Thùy Linh chia sẻ.
Nếu lắng nghe và quan sát người thật, việc thật xung quanh những hoạt động thiện nguyện của một số nghệ sĩ, những ai cứng rắn nhất cũng khó kiềm lòng. Chứng kiến đồng bào ở các tỉnh miền Trung phải trải qua nhiều thiên tai, thảm họa dồn dập, bão chồng bão, mưa lớn gây lũ lụt, sạt lở đất..., thật khó tưởng tượng ai đó đang ở vùng trời bình yên vẫn sẵn sàng lao vào “tâm bão” để cứu trợ. Một ngày tháng 5 nắng rực trời, thật đau lòng khi nghe tin nhà thiết kế Nhật Dũng ra đi sau 7 tháng chiến đấu với bệnh hiểm nghèo. Bạn bè, đồng nghiệp và công chúng càng xót xa hơn khi đại diện truyền thông của nhà thiết kế bạc mệnh cho biết, sau chuyến đi thiện nguyện giúp đỡ đồng bào bị ảnh hưởng bởi lũ lụt ở tỉnh Quảng Bình tháng 10-2020, Nhật Dũng bị bệnh triền miên. Một dòng status chứa chan yêu thương, nâng niu, tôn trọng và tột cùng đau đớn của nghệ sĩ Thúy Ngân là đủ để nói về anh : Hôm nay trên trời có thêm một thiên thần.
Những hành động thiện nguyện có sức lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng
Rõ ràng, việc người nổi tiếng tham gia các hoạt động từ thiện mang nhiều hiệu ứng tích cực, bởi ảnh hưởng của họ đến công chúng là rất lớn. Đầu năm 2020, khi dịch COVID-19 lan rộng trên nhiều tỉnh, thành phố, Sức khỏe & Đời sống đã đưa nhiều tin bài về việc các nghệ sĩ nổi tiếng đã có những hoạt động tuyên truyền phòng, chống dịch, đứng lên kêu gọi, quyên góp hàng chục tỉ đồng cùng vật tư y tế thiết thực khác để hỗ trợ đội ngũ nhân viên y tế nơi tuyến đầu chống dịch.
Ca sĩ Mỹ Tâm
Tiêu biểu phải kể đến ca sĩ Hà Anh Tuấn và những người bạn đã quyên góp gần 2 tỉ đồng lắp đặt 3 phòng cách ly áp lực âm tại Hà Nội, TP Hồ Chí Minh và Quảng Ninh. Mới đây, Hà Anh Tuấn tiếp tục đóng góp 500 triệu đồng ủng hộ quỹ vắc-xin COVID-19.
Năm ngoái, khi COVID-19 bùng phát, ca sĩ Tùng Dương quyên góp được hơn 1 tỉ đồng. Năm nay, nam ca sĩ tiếp tục góp 50 triệu đồng, đóng gói gửi đi 2.500 bộ quần áo bảo hộ, 2.400 chai nước điện giải (tương đương 200 triệu đồng). Tùng Dương không công khai số tài khoản trên trang cá nhân, chỉ chia sẻ thông tin với bạn bè thân thiết. “Tôi sợ nhận được quá nhiều tiền, khó kiểm soát khi hô hào khán giả cùng đóng góp. Tuy nhiên, nếu dịch không có dấu hiệu hạ nhiệt, tôi sẽ cân nhắc. Lúc khó khăn, một đồng cũng đáng quý", anh nói.
Danh sách nghệ sĩ có những đóng góp ủng hộ cộng đồng trong mùa COVID-19 còn có Hòa Minzy. Mới đây, nữ ca sĩ đã tặng tỉnh Bắc Giang 50 triệu đồng. Trước đó, khi quê nhà Bắc Ninh ghi nhận các ổ dịch mới, cô chuyển 100 triệu đồng tặng lực lượng y tế, dân quân ở địa phương. "Mong ông bà, gia đình cũng như bà con tại quê hương bình an", cô viết trên trang cá nhân.
Hoặc như Mỹ Tâm, cô ca sĩ luôn được khán giả nhớ đến không chỉ vì tài năng, đời tư nói không với scandal, mà là một trong số nghệ sĩ Việt tích cực trong công tác thiện nguyện dù cô chọn cách âm thầm. Có lần, một cư dân mạng bất ngờ chia sẻ hình ảnh thư cảm ơn của BV Bệnh nhiệt đới gửi đến Mỹ Tâm khi giọng ca “tóc nâu môi trầm” đã âm thầm ủng hộ 1.000 chai nước rửa tay kháng khuẩn và 5.000 khẩu trang y tế. Một nguồn tin cho biết, Mỹ Tâm đã gửi tặng đến rất nhiều bệnh viện trên toàn quốc nhưng phía nữ ca sĩ không muốn chia sẻ rộng rãi mà chỉ muốn lặng lẽ thực hiện.
Ca sĩ Tùng Dương
Làm thiện nguyện không dễ! Bên cạnh vật chất, người làm thiện nguyện phải đầu tư rất nhiều thời gian, công sức, tâm huyết, thậm chí phải đánh đổi cả tính mạng. Với người nổi tiếng, luôn được công chúng dõi theo từng… bước chân, càng cần một sự thận trọng trong việc này. Nếu không, hoạt động thiện nguyện của nghệ sĩ rất dễ vướng vào những lùm xùm. Chiến dịch kêu gọi càng mạnh, mức độ lan tỏa càng lớn, gom được số tiền càng nhiều, áp lực vô hình đối với nghệ sĩ càng khủng khiếp.
Năm 2020, giữa thời điểm miền Trung đang co mình chống chọi với trận lũ lịch sử, Trấn Thành là một trong những nghệ sĩ tích cực kêu gọi quyên góp ủng hộ người dân bị ảnh hưởng. Có thời điểm, nam danh hài đã nhận được hơn 8 tỉ đồng tiền quyên góp từ các nhà hảo tâm. Do bận lịch quay phim Bố già, anh không thể đích thân đưa số tiền đó đến tận tay đồng bào miền Trung. Vì thế, anh đã ủy thác cho những người anh tin tưởng.
Trong đó, anh gửi cho bà Ngọc Hương, mẹ Hồ Ngọc Hà, 1 tỉ đồng và chuyển cho MC Đại Nghĩa 3 tỉ đồng. Để quá trình này được minh bạch, Trấn Thành làm cả đoạn video ghi lại cảnh anh gửi 3 tỉ đồng cho MC Đại Nghĩa và đăng tải trên kênh Youtube gần 4,5 triệu người đăng ký. Anh cũng nhắc đến việc đã gửi tiền cho mẹ Hồ Ngọc Hà – người đang ở miền Trung cứu trợ. Ngoài việc chính là ủy thác tiền cứu trợ miền Trung cho người thân thiết, Trấn Thành cũng đề cập đến hiện trạng nghệ sĩ bị hoài nghi, truy vấn chuyện tiền từ thiện. “Chúng tôi làm từ thiện cực lắm, phải làm đủ thứ chuyện. Chúng tôi không ăn một đồng nào trong số tiền đó đâu. Ăn tiền này không sống nổi đâu, không ngóc đầu lên được đâu. Chúng tôi đủ khả năng kiếm tiền nuôi sống bản thân, không ai đi ăn chặn tiền từ thiện hết”, anh viết trên trang cá nhân.
Quả thật, khi hướng đến cộng đồng, làm từ thiện, cần lắm cái tâm, sự chân thành và cả tế nhị, đó là điều các nghệ sĩ cần chú ý khi muốn trao gửi tấm lòng mình cho những hoàn cảnh khó khăn. Nhân gian có câu “Điều gì xuất phát từ trái tim sẽ chạm đến trái tim”, vậy tại sao những hành động tưởng như cao cả, tốt đẹp của một số nghệ sĩ lại chỉ nhận về những trách móc, chửi mắng của dư luận?
Cần thẳng thắn với nhau rằng, bên cạnh những nghệ sĩ làm từ thiện rất đàng hoàng, thực tâm, vẫn có một số nhân vật có vẻ tích cực hoạt động thiện nguyện, nhưng cách thể hiện không hề đẹp chút nào. Họ coi thiện nguyện như một cơ hội nhằm mục đích đánh bóng tên tuổi, thậm chí còn có hành vi tiêu cực, phản cảm, gây bức xúc trong dư luận. Từng có nghệ sĩ đòi khỏa thân chụp ảnh để bán đấu giá gây quỹ từ thiện. Cũng có một số người đẹp khi đi làm từ thiện hầu như không “nhúng tay” vào bất cứ việc gì, chỉ chờ các tình nguyện viên hoặc nhà tài trợ chuẩn bị sẵn các món quà, tới nơi, họ chỉ việc tạo dáng cho đẹp đội hình hoặc biểu lộ xúc cảm cho phù hợp… Đối với những trường hợp này, dư luận khó mà tắc lưỡi cho qua.
Nghệ sĩ sống sao cho xứng đáng với niềm tin người hâm mộ trao gửi ?
Trở lại câu chuyện nghệ sĩ Hoài Linh chậm chuyển số tiền quyên góp trong tài khoản đến đồng bào miền Trung, trong khi không có một lời giải thích thỏa đáng, chắc hẳn chỉ có người trong cuộc mới hoàn toàn hiểu hết được bản chất của sự việc. Tuy nhiên, câu chuyện này đã đặt ra một vấn đề : Nghệ sĩ ứng xử như thế nào cho chuẩn, hay nói đúng hơn là cho xứng đáng với niềm tin người hâm mộ trao gửi nơi họ ? Sự nổi tiếng gắn liền với hào quang, với sự tung hô. Nhưng cũng gần lắm với những cơn cuồng giận, lan tỏa còn nhanh hơn cả virus trong cộng đồng, một khi đã để mất lòng tin.
MC Trấn Thành
Làm từ thiện … nguy hiểm như con dao hai lưỡi vậy, liệu có làm giới nghệ sĩ dao động và mang tâm lý e ngại khi kêu gọi cộng đồng chung tay làm việc tốt? Liệu hình tượng tốt đẹp của họ có còn vẹn nguyên trong mắt công chúng…? Rất nhiều câu hỏi được đặt ra trong thời điểm này. Nhưng có lẽ, khi “bão tan”, những sáng – tối được làm rõ, những nghệ sĩ chân chính sẽ tiếp tục công việc của họ. Nếu xuất phát từ cái tâm trong sáng, chắc chắn không cần “hô hào”, “làm màu” những tấm lòng chân thành vẫn cứ được cảm nhận và lan tỏa.
Ai cũng cần niềm tin để tồn tại trong thế giới này
Bực bội, mất lòng tin, chất vấn “gắt” nghệ sĩ giải trình hành xử khó hiểu là những gì mà công chúng đang trải qua những ngày gần đây, chỉ từ một ví dụ như Sức khỏe & Đời sống đã nêu từ đầu bài. Từ một trường hợp cụ thể, làn sóng nghi ngờ đã lan sang những nghệ sĩ khác, thậm chí lật lại những câu chuyện thiện nguyện đã thuộc về quá khứ. Rất cần một sự tỉnh táo và công bằng từ phía công chúng. Không thể từ một sự việc cụ thể mà phủ nhận tất cả những điều tốt đẹp kể cả của chính "kẻ tội đồ" đã làm cho cộng đồng.
Cũng như không thể từ sai lầm của một nghệ sĩ mà thành ra nghi ngờ dẫn đến xúc phạm những tấm chân tình của giới nghệ sĩ, những người mà theo khoa học tâm lý vốn vô cùng mong manh về tâm hồn. Bạn hãy đọc để hiểu thêm khái niệm "thần kinh nghệ sĩ" nhé. Hãy bình tĩnh và phân tích rằng : Khi mỗi người trong chúng ta đồng hành cùng một nghệ sĩ nào đó trên hành trình thiện nguyện cũng chính là chúng ta được sống với niềm tin về cái thiện, chẳng khác nào được bổ sung một liều vitamin tích cực, có giá trị kháng thể cao. Và điều này thực sự có ích cho mỗi người trong cuộc sống.
Khi sống mà không còn tin vào những điều tốt đẹp thì chúng ta sẽ ra sao đây, giữa đời nguy khốn (chữ dùng của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn) ?